In dit artikel geven wij een kort overzicht van de gevolgen van Brexit voor de luchtvaart. Op 31 januari 2020 heeft het Verenigd Koninkrijk officieel de Europese Unie (EU) verlaten. Vanaf dat moment startte een overgangsperiode waarin door het Verenigd Koninkrijk zoals voorheen het Europese recht werd toegepast. In de tussentijd hebben onderhandelingen plaatsgevonden over een Trade and Cooperation Agreement (TDA).
Eind 2020 hebben de Europese Commissie en het Verenigd Koninkrijk een akkoord bereikt over deze handels- en samenwerkingsovereenkomst, waarin afspraken zijn opgenomen over de toekomstige samenwerking met de EU. Deze samenwerking omhelst ook het luchtverkeer. In dit artikel wordt besproken (1) wat de gevolgen zijn van de Brexit voor luchtvervoer en (2) wat de nieuwe samenwerking behelst.
Verlies van luchtvaart rechten door Brexit
Doordat het Verenigd Koninkrijk de EU heeft verlaten, heeft zij een aantal rechten verloren:
- Luchtvaartmaatschappijen uit het Verenigd Koninkrijk nemen niet meer deel aan de volledig geliberaliseerde EU-luchtvaartmarkt. Derhalve kunnen zij niet langer vluchten tussen EU-bestemmingen uitvoeren op basis van de door het Verenigd Koninkrijk afgegeven vergunningen;
- Het Verenigd Koninkrijk neemt niet meer deel aan het opstellen van normen van het Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA).
Met het EU-lidmaatschap had het Verenigd Koninkrijk toegang tot 44 landen, hetgeen ongeveer 85% van het internationale luchtverkeer betreft. Dit recht vervalt, waardoor luchtvaartmaatschappijen uit het Verenigd Koninkrijk niet zonder meer toegang heeft tot de EU-routes binnen de luchtvaart. Dit is immers voorbehouden aan de EU-luchtvaartmaatschappijen. Er is sprake van een EU-luchtvaartmaatschappij als meer dan 50% van de onderneming toebehoort aan een EU-persoon die effectieve zeggenschap heeft.
Handels- en samenwerkingsovereenkomst en luchtvaart Verenigd Koninkrijk
Het verlies van die rechten wordt deels ondervangen door de handels- en samenwerkingsovereenkomst (Trade and Cooperation Agreement, TDA), maar het is niet gelijk aan het niveau van economische integratie dat het Verenigd Koninkrijk had toen zij een lidstaat was. De TDA bevat onder meer een vrijhandelsovereenkomst waarin wordt voorzien van een continue duurzame luchtvaartverbinding. Het zorgt voor gelijkwaardige mededinging tussen exploitanten en bescherming van passagiersrechten. Wel is de markttoegang minder goed dan bij deelname aan de EU (markt) was.
In het bijzonder zijn de volgende punten overeengekomen voor de luchtvaart:
- Tussen luchthavens in de EU en het Verenigd Koninkrijk is ongelimiteerd point-to-point luchtverkeer mogelijk;
- De EU-lidstaten kunnen een bilaterale vijfde vrijheid overeenkomen met het Verenigd Koninkrijk voor additionele EU-vracht in de luchtvaart;
- Er blijven samenwerkingen bestaan tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk op het gebied van luchtvaartveiligheid, luchtvaartbeveiliging en luchtvaartbeheer;
- Er zijn bepalingen overeengekomen inzake grondafhandeling, slots en passagiersrechten, bovenop de horizontale clausules inzake gelijke kansen op het gebied van milieu, sociale kwesties en concurrentie.
Conclusie Brexit en internationale luchtvaart
Kortom, het gelijke speelveld blijft grotendeels bestaan. Het Verenigd Koninkrijk kan ook na de Brexit onbeperkt blijven vliegen binnen de Europese Unie en rechten van reizigers blijven beschermd. Wel zal de grenscontrole gaan veranderen, hetgeen betekent dat de Britse luchthavens een andere inrichting zullen krijgen.
Advocaat luchtvaart
LVH Advocaten staat regelmatig luchtvaartmaatschappijen bij in allerlei luchtvaart gerelateerde kwesties. Heeft u vragen over de gevolgen van de Brexit voor de luchtvaart, neem gerust contact op met LVH advocaten +31 (10) 209 27 77.
