Sinds het begin van de coronacrisis is hybride werken de norm. Het aantal coronabesmettingen neemt langzamerhand weer toe. Het is niet ondenkbaar dat bepaalde bedrijven straks weer hun werknemers verplichten om geheel of gedeeltelijk vanuit huis te werken.
Afspraken over thuiswerken
Werkgevers en werknemers moeten zelf afspraken maken over een passende verdeling tussen werk op locatie en thuis. Op dit moment heeft slechts de helft van de ondernemingen een thuiswerkbeleid. Uit onderzoek blijkt dat een ruime meerderheid van de werknemers vindt dat thuiswerken goed geregeld moet zijn. Flexibiliteit in dit beleid is daarbij een must, ook gezien de steeds wisselende overheidsadviezen.
Rol ondernemingsraad
De ondernemingsraad (OR) kan daarbij ook een belangrijke rol spelen. De OR kan niet alleen aansturen op een adequaat volledig thuiswerkbeleid, maar heeft volgens artikel 27 van de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) een instemmingsrecht bij de invoering of wijziging van een thuiswerkbeleid of een thuiswerkregeling. Dit zijn immers regelingen op het gebied van arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden. Zo zal een thuiswerkbeleid vaak regels bevatten over arbeidstijden, arbeidsomstandigheden, beoordelingssystemen en personeelsvolgsystemen. Ook al wordt thuiswerken niet als zodanig genoemd in de WOR, toch is de OR instemmingsplichtig, omdat dit beleid gevolgen heeft voor arbeidsomstandigheden en arbeidsvoorwaarden.
Geen instemming
Zonder instemming kan de ondernemer het thuiswerkbeleid, dat ziet op de bovenstaande punten, niet doorvoeren. Doet de ondernemer dit toch? Dan kan de OR binnen één maand na de mededeling van het thuiswerkbeleid de nietigheid van dit besluit inroepen. De ondernemer kan bij het onthouden van instemming door de OR eventueel naar de kantonrechter stappen voor vervangende toestemming.
‘Initiatiefrecht’ OR
Als de werkgever geen thuiswerkbeleid of thuiswerkregeling wil invoeren, kan de OR het initiatief nemen met het zogenaamde ‘initiatiefrecht’. Een voorstel daartoe moet schriftelijk worden onderbouwd door de OR (en minimaal eenmaal in een overlegvergadering worden besproken). De werkgever is niet verplicht het initiatiefvoorstel van de OR uit te voeren, maar moet wel gemotiveerd aangeven waarom hij van dit voorstel van de OR afziet.
Adviesrecht
Het vreemde is dat voor een nieuw in te voeren thuiswerkbeleid de OR op bepaalde punten ook adviesplichtig is (zie artikel 25 WOR). Bijvoorbeeld als het thuiswerken leidt tot een belangrijke wijziging in de organisatie van de onderneming of tot invoering of wijziging van een belangrijke technologische voorziening (denk aan het overgaan op een nieuw werksysteem). Of wellicht leidt het thuiswerken tot belangrijke investeringen voor de ondernemer en moet hij daarom advies vragen.
Conclusie
Kortom, het is zaak voor zowel de ondernemer als de OR om na te gaan welke consequenties het hybride of thuiswerken heeft en welke rechten (instemming of advies) daaraan gekoppeld kunnen zijn. Bij kleinere ondernemingen kan de personeelsvergadering of personeelsvertegenwoordiging bepaalde medezeggenschapsrechten hebben. Het is daarom belangrijk om deze medezeggenschapsorganen op tijd in het proces over thuiswerken te betrekken.
Meer informatie of advies over een thuiswerkbeleid?
Wilt u meer weten over de rechten van de OR ten aanzien van het thuiswerkbeleid? Of wilt u een dergelijk beleid binnen uw onderneming introduceren en wilt u dit laten opstellen of controleren? Neem contact op met Richard Ouwerling, advocaat arbeidsrecht bij LVH Advocaten.
