In de overeenkomst van opdracht tussen opdrachtgever en opdrachtnemer kan – net zoals bij werkgevers en werknemers – een concurrentiebeding overeengekomen worden, zodat de opdrachtgever zijn bedrijfsbelangen kan beschermen wanneer de relatie met de opdrachtnemer eindigt.
In dit artikel bespreken we de mogelijkheden van het overeenkomen van een concurrentiebeding tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. Daarnaast bespreken we de mogelijkheid van het afdwingen van het concurrentiebeding. Tot slot komt het belemmeringsverbod van de Waadi (Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs) aan bod.
Concurrentiebeding in opdrachtovereenkomst
Een opdrachtgever kan met zijn opdrachtnemers een concurrentiebeding overeenkomen om zo de bedrijfsbelangen te beschermen. Dit concurrentiebeding zorgt ervoor dat een opdrachtnemer niet zonder toestemming in dienst kan treden bij een concurrent. Voor dit concurrentiebeding gelden andere regels dan voor de arbeidsovereenkomst. Een opdrachtnemer is tenslotte geen werknemer.
Vereisten concurrentiebeding opdrachtovereenkomst
De beoordeling van de rechtsgeldigheid van het concurrentiebeding kent wel een vergelijkbare toets, zo volgt uit de rechtspraak. Een concurrentiebeding is niet zonder meer geldig. Er moet worden voldaan aan het schriftelijkheidsvereiste, alsook mag geen sprake zijn van een inbreuk op het grondrecht van een vrije arbeidskeuze (art. 19 Grondwet). Dit kan aan de orde zijn als de duur van het beding onnodig lang is of op andere wijze te ruim is geformuleerd. Het beding kan beperkt worden met een beroep op de redelijkheid en billijkheid.
Afdwingen concurrentiebeding na eindigen opdrachtovereenkomst?
Na het eindigen van de opdrachtovereenkomst is de ex-opdrachtnemer bij een rechtsgeldig overeengekomen concurrentiebeding enige tijd gehouden om zich te onthouden van bepaalde werkzaamheden voor concurrenten van de opdrachtgever. Komt de opdrachtnemer dit niet na, dan kan de opdrachtgever nakoming afdwingen van het concurrentiebeding.
De nakoming kan allereerst in het minnelijk traject worden verzocht door het toezenden van een sommatie. Is een boetebeding gekoppeld aan het overtreden van het concurrentiebeding, kan eveneens aanspraak worden gemaakt op de boetes. Voorts kan de opdrachtgever in een gerechtelijke procedure nakoming vorderen en de boetes opeisen.
Geldt het belemmeringsverbod bij een concurrentiebeding in een opdrachtovereenkomst?
In artikel 9 van de Waadi is een belemmeringsverbod opgenomen. Het belemmeringsverbod houdt in dat een uitzend- of detacheringsbureau een arbeidskracht geen beperkingen mag opleggen om na afloop van de terbeschikkingstelling geen arbeidsovereenkomst aan te gaan met de inlener. De overeenkomst van opdracht ex art. 7:400 BW valt niet onder de Waadi. Artikel 9 van de Waadi waarin het belemmeringsverbod is opgenomen, kan onder omstandigheden wel van toepassing zijn. Dit was aan de orde in een procedure bij de Rechtbank Noord-Nederland.
De Rechtbank heeft in eerdergenoemde zaak geoordeeld dat uit de rechtspraak van het Hof van Justitie en de Hoge Raad blijkt dat de Uitzendrichtlijn en de Waadi ook van toepassing zijn op arbeidskrachten die een arbeidsverhouding hebben met een uitzendbureau, niet zijnde een arbeidsovereenkomst. Kortom, ook een zelfstandig die werkt met een overeenkomst van opdracht en die ter beschikking wordt gesteld aan een inlenende onderneming om daar onder leiding en toezicht van deze inlener te werken, valt onder de Uitzendrichtlijn en de Waadi. In deze zaak betekende dat voor de opdrachtgever dat het overeengekomen concurrentiebeding niet ingeroepen kon worden. Het concurrentiebeding blokkeerde namelijk de mogelijkheid van de opdrachtnemer om na afloop van de terbeschikkingstelling te werken voor de inlener en was daarom nietig.
Meer weten over het concurrentiebeding in een opdrachtovereenkomst?
Een concurrentiebeding kan dus rechtsgeldig worden overeengekomen met een opdrachtnemer. In sommige situaties kan het echter niet ingeroepen worden. Dit is aan de orde als het beding niet voldoet aan het schriftelijkheidsvereiste of de redelijkheid en billijkheid, maar ook als het belemmeringsverbod van toepassing is op de opdrachtnemer.
Wilt u meer weten over het concurrentiebeding en hoe dit afgedwongen kan worden door opdrachtgevers en werkgevers. Neem gerust contact op met de arbeidsrechtsadvocaten van LVH advocaten te Rotterdam.
