Of het nu gaat om een startup of om een onderneming die al langere tijd bestaat, het is belangrijk dat aandeelhouders goede afspraken maken. Met het vastleggen van de afspraken krijgen aandeelhouders zekerheid over waar zij richting hun medeaandeelhouders aan toe zijn.
Afspraken die aandeelhouders onderling maken worden veelal opgenomen in een aandeelhoudersovereenkomst. In het artikel “Een aandeelhoudersovereenkomst om je startup investeerder-proof te maken” bespreek ik het juridische verschil tussen statuten en de aandeelhoudersovereenkomst en geef ik voorbeelden van onderwerpen die kunnen worden geregeld in de aandeelhoudersovereenkomst. In deze bijdrage geef ik enkele praktische aanbevelingen voor sommige van deze onderwerpen.
Financiering van de onderneming door de aandeelhouders
Een onderwerp dat opgenomen moet worden in de aandeelhoudersovereenkomst is de financiering. Partijen zullen een begroting hebben opgesteld waaruit de benodigde financiering voortvloeit. Het is verstandig afspraken te maken hoe aan deze financieringsbehoefte zal worden voldaan.
Financiering kan juridisch gezien plaatsvinden via de uitgifte van aandelen, agiostorting op bestaande aandelen of verstrekking van leningen, al dan niet achtergestelde of converteerbare (zie ook mijn artikel “De converteerbare lening: in wiens belang?” voor meer informatie over de converteerbare lening als financieringsmethode).
Wij adviseren afspraken te maken over de wijze waarop de verschillende financieringsvormen worden toegepast. Zo kan in de aandeelhouders- overeenkomst (bijvoorbeeld) worden opgenomen dat financiering in volgorde van prioriteit plaatsvindt door eerst gebruik te moeten maken van de beschikbare reserves, dan van aandeelhoudersleningen, het verkrijgen van bancaire financieringen, uitgifte van nieuwe aandelen aan bestaande aandeelhouders en als laatste uitgifte van nieuwe aandelen aan nieuwe aandeelhouders. Met het opnemen van deze clausule bestaat er duidelijkheid over de wijze waarop financiering plaatsvindt zonder dat de aandeelhouders nadere verplichtingen hebben tot het verstrekken van verdere financiering. Ook wordt het risico op verwatering van aandelen voorkomen.
Informatierecht van de aandeelhouder
Een individuele aandeelhouder heeft geen zelfstandig recht op informatie (zie o.a. uitspraak van de Hoge Raad). Hier kunnen echter wel afspraken over worden gemaakt in de aandeelhoudersovereenkomst. In de aandeelhoudersovereenkomst kan een specifieke verplichting voor het bestuur worden opgenomen die ziet op het verstrekken van informatie aan de aandeelhouders. Een veelgemaakte afspraak is dat het bestuur maandelijks aan de aandeelhouders een toelichting geeft over de voortgang van de onderneming, onder meer ten aanzien van bedrijfsresultaten, personeelsbeleid, investeringen, et cetera.
Blokkering van de overdracht van aandelen
Het kan voorkomen dat net nadat een aandeelhouder is toegetreden tot een vennootschap andere aandeelhouders willen uittreden. Op grond van artikel 2:195 lid 3 BW is het mogelijk om de overdracht van aandelen gedurende een bepaalde periode uit te sluiten via de statuten. Dit wordt ook wel de ‘lock-up’ genoemd. Een overdracht van aandelen in strijd met deze lock-up is ongeldig. Een meer uitgebreidere regeling over de lock-up kan worden opgenomen in de aandeelhoudersovereenkomst. Ook het tegenovergestelde van de lock-up kan worden afgesproken, bijvoorbeeld dat aandeelhouders juist de verkoop van hun aandelen zullen bevorderen. Er zijn vele varianten denkbaar.
Conclusie
In dit artikel zijn diverse praktische aanbevelingen gegeven voor onderwerpen die kunnen worden geregeld in de aandeelhoudersovereenkomst. Veel onderwerpen zijn echter nog niet besproken, zoals de invulling van bestuursfuncties, het dividendbeleid, geschilbeslechting, non-concurrentie et cetera. Het is raadzaam hierover deskundig advies in te winnen. Hebt u vragen over de aandeelhoudersovereenkomst of over andere vennootschapsrechtelijke onderwerpen? Neem dan contact op met Justin de Vries.
