Het kabinet geeft al enkele jaren uitvoering aan een wetgevingsprogramma met het doel het faillissementsrecht te herijken. De aanpak van faillissementsfraude is een belangrijke pijler daarvan.
Wetgevingsprogramma
Het boven water krijgen van de administratie is voor een curator belangrijk, omdat aan de hand daarvan onder meer kan worden vastgesteld wat de oorzaak van het faillissement is, welke rechten en verplichtingen de failliet heeft en wat er met activa is gebeurd. Het wetsvoorstel Wet Versterking Positie Curator is nog in behandeling bij de Tweede Kamer. Deze wet zal aan de curator meer bevoegdheden toekennen om de administratie (bij derden) op te eisen en om inlichtingen in te winnen.
Ook de Wet Herziening Strafbaarstelling Faillissementsfraude is onderdeel van het wetgevingsprogramma is. Deze wet is in werking getreden op 1 juli 2016.
De nieuwe wet wijzigt, zoals de naam al doet vermoeden, enkele artikelen uit het Wetboek van Strafrecht op het gebied van faillissementsfraude.
Wijziging inlichtingenplicht
Een belangrijke wijziging is opgenomen in artikel 194 Sr. betreffende de inlichtingenplicht. De eerste twee leden van het artikel luiden nu:
1. Hij die in staat van faillissement is verklaard en wettelijk verplicht is tot het geven van inlichtingen, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie, indien hij hetzij zonder geldige reden opzettelijk wegblijft, hetzij weigert de vereiste inlichtingen te geven, hetzij opzettelijk onjuiste of onvolledige inlichtingen geeft.
2. Met dezelfde straf wordt gestraft hij die in het faillissement van een ander wettelijk verplicht is tot het geven van inlichtingen en hetzij zonder geldige reden opzettelijk wegblijft, hetzij weigert de vereiste inlichtingen te geven, hetzij opzettelijk onjuiste of onvolledige inlichtingen geeft.
Het niet geven van inlichtingen door de gefailleerde of bestuurder en commissaris van een gefailleerde rechtspersoon was al strafbaar gesteld. Uit jurisprudentie blijkt dat onder inlichtingen ook worden verstaan administratieve stukken, zoals bankafschriften en het grootboek. Nieuw is echter dat de strafbepaling ook geldt voor anderen die wettelijk gehouden zijn om inlichtingen te verschaffen. Het verschil zal vooral relevant zijn zodra de Wet Versterking Positie Curator in werking is getreden. Dat wetsvoorstel bevat namelijk de bepaling:
Derden die in de uitoefening van hun beroep of bedrijf, op welke wijze dan ook, de administratie van de gefailleerde geheel of gedeeltelijk onder zich hebben, stellen die administratie en de daartoe behorende boeken, bescheiden en andere gegevensdragers desgevraagd volledig en ongeschonden aan de curator ter beschikking, zo nodig met inbegrip van de middelen om de inhoud binnen redelijke tijd leesbaar te maken.
Denk bij deze derden vooral aan accountants en administratiekantoren. Mijn inziens zullen de bedoelde derden strafbaar zijn indien zij weigeren de administratie af te geven aan de curator.
Strafbaarheid in kader van administratieplicht
De nieuwe artikelen 344a en 344b Wetboek van Strafrecht bevatten bepalingen waaruit blijkt dat er sprake is van strafbaarheid indien de gefailleerde (of de bestuurder of commissaris van de gefailleerde rechtspersoon) de administratie niet aan de curator verschaft en indien geen deugdelijke administratie is gevoerd. Het eerstgenoemde artikel betreft de situatie waarin dat opzettelijk is gebeurd (maximaal vier jaar gevangenisstraf). Het andere artikel gaat over de situatie waarin het aan schuld te wijten is dat niet is voldaan aan de administratieplicht (maximaal een jaar gevangenisstraf).
Tot slot
Het voert te ver om alle wijzigingen te behandelen. Zoals ook eerder in nieuwsbrieven is aangegeven is de Wet Versterking Positie Curator toe te juichen. Het is evenwel de vraag wat de effectiviteit is van de wijzigingen van het strafrecht. Een effect zal pas daadwerkelijk merkbaar zijn als meer capaciteit bij politie en justitie wordt vrijgemaakt voor de aanpak van faillissementsfraude.
Informatie
Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u contact opnemen met Peter de Graaf.
