Veel startups beginnen als een eenmanszaak. Niet alleen omdat dit de meest eenvoudige rechtsvorm is, maar ook vanwege de veronderstelde fiscale voordelen. Groeit de onderneming, dan wordt het aantrekkelijk om de startup om te zetten in een besloten vennootschap (BV).
Een investeerder voor je startup
Dit is niet alleen aantrekkelijk ter beperking van de aansprakelijkheid van de bestuurder(s), maar ook doordat de onderneming ‘investeerder-proof’ wordt.
Investeerders zijn veelal geïnteresseerd in de groeipotentie van de onderneming en de toekomstige verkoopbaarheid. Investeerders willen echter niet delen in de aansprakelijkheid: zij willen mede-eigenaar worden zonder aansprakelijk te zijn voor de schulden. Een BV is voor startups daarom de meest geschikte vorm om investeerders aan te trekken. Investeerders kunnen aan de BV kapitaal verstrekken in ruil voor aandelen; zij worden mede-eigenaar en hun risico is in beginsel beperkt tot het kapitaal dat zij in de BV hebben geïnvesteerd.
Afspraken in de aandeelhoudersovereenkomst en/of in de statuten?
Om conflicten met investeerders te voorkomen, is het verstandig goede afspraken te maken over de toekomstige samenwerking. Die afspraken moeten niet alleen de positieve kanten van de samenwerking regelen, maar vooral ook wat er moet gebeuren indien de samenwerking of de bedrijfseconomische ontwikkeling van de onderneming niet loopt zoals verwacht. Die afspraken kunnen worden vastgelegd in de statuten van de vennootschap en/of in een aandeelhoudersovereenkomst.
Het klassieke uitgangspunt hierbij is dat deze afspraken twee dimensies kennen: de statuten worden beheerst door het vennootschapsrecht en de aandeelhoudersovereenkomst door het verbintenissenrecht. De statuten bevatten het ‘spoorboekje’ van de vennootschap en haar organen. De aandeelhoudersovereenkomst bevat verbintenisrechtelijke afspraken tussen de aandeelhouders onderling.
De aandeelhoudersovereenkomst
Omdat een aandeelhoudersovereenkomst niet wordt beheerst door het veelal dwingende vennootschapsrecht, is deze meer flexibel dan statuten. Zo kan een aandeelhoudersovereenkomst worden gewijzigd zonder dat hier een besluit van de algemene vergadering aan ten grondslag hoeft te liggen. Ook kan de wijziging van een aandeelhoudersovereenkomst plaatsvinden zonder tussenkomst van een notaris.
Afspraken die vanwege commerciële redenen vertrouwelijk dienen te blijven, lenen zich niet voor opname in de statuten. De statuten dienen immers te worden gedeponeerd in het handelsregister en zijn daarom openbaar raad te plegen. Dergelijke afspraken worden daarom veelal opgenomen in een aandeelhoudersovereenkomst. Ook afspraken over de wijze waarop het aan het aandeel verbonden stemrecht door de houder van dat aandeel wordt uitgeoefend, worden vaak in een aandeelhoudersovereenkomst vastgelegd.
Andere voorbeelden van onderwerpen die in een aandeelhoudersovereenkomst geregeld kunnen worden zijn:
- Bestuur en bestuursbesluiten (stemmen, meerderheid, voorafgaande goedkeuring ander orgaan);
- Businessplan en Budget (binnen welk kader mag het bestuur handelen? Hoeveel handelingsvrijheid heeft het bestuur?)
- Financiering van de vennootschap (wanneer moet er worden ‘bijgestort’ of worden geleend?);
- Informatieverstrekking aan de aandeelhouders (vooral als niet alle aandeelhouders tevens bestuurder(s) zijn);
- Toetreding nieuwe aandeelhouder;
- Dividendbeleid (wat gebeurt er met de winst na vaststelling van de jaarrekening?);
- Exit (aanbieding aandelen, prijsbepaling en levering);
- Drag along (meeverkoopverplichting) en tag along (meeverkooprecht);
- Vertrouwelijke informatie en geheimhouding.
Informatie
Wilt u meer weten over de aandeelhoudersovereenkomst en hoe u uw startup ‘investeerder-proof’ maakt? En hoe u problemen met investeerders kunt voorkomen? Of bent u investeerder en wilt u graag deelnemen in een startup? Neem dan contact op met Justin de Vries.
