Personeel
Medezeggenschap
Werknemers kunnen in Nederland met hun recht op medezeggenschap invloed uitoefenen op het bedrijf waar zij werken. Bij ondernemingen met meer dan 50 werknemers geldt de verplichting dat een ondernemingsraad (OR) wordt ingesteld. Voor kleinere ondernemingen geldt dat zij een personeelsvertegenwoordiging (PVT) moeten instellen als de meerderheid van het personeel daarom vraagt. Een bedrijf met minder dan 10 werknemers hoeft medezeggenschap in principe niet formeel te regelen, maar dat mag wel.
Inzicht op de werkvloer middels medezeggenschapsorgaan
Een medezeggenschapsorgaan kan voordelen met zich meebrengen. Zo heeft u als ondernemer inzicht in de bestaande problemen omdat u met het medezeggenschapsorgaan regelmatig overleg heeft. Verder kunt u gebruik maken van de ideeën van uw werknemers en kunt u deze ideeën meewegen bij uw besluitvorming. Medezeggenschap zorgt verder voor een grotere betrokkenheid bij uw medewerkers en geeft de besluiten die u als ondernemer neemt meer draagvlak.
Ondernemingsraad (OR) verplicht vanaf 50 medewerkers
Op grond van de wet moet een OR worden ingesteld in ondernemingen waar ten minste 50 personen werkzaam zijn. Dit is de instellingsgrens. Is er geen animo onder het personeel voor een OR, dan moet de ondernemer dit met enige regelmaat opnieuw polsen. De ondernemer heeft hier een inspanningsplicht. Heeft een ondernemer twee of meer ondernemingen met tezamen ten minste 50 personen, dan dient een gemeenschappelijke OR te worden ingesteld als dit bevorderlijk is voor de goede toepassing van de WOR in de betrokken ondernemingen. Verder kan ook een overkoepelende ondernemingsraad worden ingesteld. Dit is het geval bij met elkaar gelieerde of samenwerkende ondernemingen.
Voorschriften ondernemingsraad
In de Wet op de ondernemingsraden (WOR) staan diverse procedurele voorschriften die de ondernemer in acht moeten nemen. Deze wet heeft als achterliggende reden het goed functioneren van de onderneming in al haar doelstellingen.
De OR moet door de ondernemer goed geïnformeerd worden over hetgeen binnen de onderneming speelt. Bij het aantreden van de OR dient de ondernemer dan ook adequate informatie te verstrekken over de omgeving waarbinnen de OR gaat opereren.
Adviesrecht ondernemingsraad
Instemmingsrecht ondernemingsraad
Daarnaast heeft de OR een wettelijk vastgelegd instemmingsrecht (art. 27 WOR). In artikel 27 WOR staat vermeld op welke momenten de ondernemer instemming moet verkrijgen van de OR. Dit is een limitatieve opsomming. Het gaat hier steeds om onderwerpen die het sociale beleid van de onderneming betreffen. Het artikel verwijst daarbij naar ‘regelingen’. Daarmee wordt beoogd dat alleen instemming vereist is bij een besluit van algemene strekking en derhalve niet bij incidentele situaties.
Regelingen ten aanzien van primaire arbeidsvoorwaarden vallen buiten het bereik van het instemmingsrecht (HR 11 februari 2000, JAR 2000/86). Artikel 27 WOR richt zich dan ook op secundaire en tertiaire arbeidsvoorwaarden, zoals een auto van de zaak, verlof en scholingen.
Personeelsvertegenwoordiging
In ondernemingen met minder dan 50 personen is medezeggenschap eveneens belangrijk. Een onderneming met meer dan 10 personen, maar minder dan 50 personen hoeft geen OR in te stellen. Desalniettemin moet de ondernemer moet wel direct overleggen en informatie verstrekken aan het personeel. Daarnaast moet advies worden gevraagd over belangrijke besluiten. Dit kan in de vorm van een personeelsvertegenwoordiging (PVT). Wenst de helft van het personeel een PVT, dan bent u als ondernemer zelfs verplicht om een PVT in te stellen. Stelt de ondernemer geen PVT in en verzoekt de helft (of meer dan de helft) niet om een PVT, dan is de ondernemer in ieder geval wel verplicht om twee keer per jaar het personeel bijeen te roepen. Hetzelfde geldt bij het nemen van een belangrijk besluit dan een vierde van het personeel raakt.
Advies over medezeggenschap
De ondernemer of ondernemingsraad moet soms op korte termijn advies of instemming vragen cq. geven over ingewikkelde besluiten met belangrijke gevolgen voor de werknemers. Het gaat dan meestal om zaken die een snelle en vakkundige oplossing vergen.
Onze vakgroep Arbeidsrecht heeft daarover de benodigde juridische kennis in huis en adviseert en procedeert regelmatig over medezeggenschapsvraagstukken, zoals bij:
- sociale plannen;
- fusies en reorganisaties;
- privacy;
- invoering van een thuiswerk- en coronabeleid;
- beoordelingssystemen en beloningsregelingen;
- wijziging in arbeidsomstandigheden (denk aan het PSA-beleid);
- wijziging in het pensioen;
- oprichting en inrichting medezeggenschapsorganen.
Bemiddeling tussen ondernemer en OR
Soms kunnen juridische complexe medezeggenschapsvraagstukken uitmonden in een conflict. Enkele van onze ervaren advocaten kunnen vanuit beide invalshoeken de belangen van de bestuurder en de OR goed inschatten en daarbij bemiddelen naar een passende en vlotte oplossing.
Advocaten medezeggenschap
Heeft u vragen over medezeggenschap? De vakgroep Arbeidsrecht staat u graag bij. U kunt contact opnemen met een van onze arbeidsrecht specialisten.
Meer over Personeel:
Klik verder als u meer wilt weten hoe wij u kunnen adviseren over de volgende gebieden/onderwerpen:
GESPECIALISEERDE ADVOCATEN
Dit zijn onze advocaten die gespecialiseerd zijn op dit gebied.
Peter Verheijden
Richard Ouwerling
Meer over personeel
Een dynamisch incorporatiebeding blijft bij overgang van een onderneming in stand
Een dynamisch incorporatiebeding met betrekking tot een cao is een afspraak in de arbeidsovereenkomst, waarbij de bepalingen van een cao, zoals die van tijd tot tijd zullen luiden (vandaar de term dynamisch), op de arbeidsverhouding van toepassing worden verklaard.
Zieke werknemers; Re-integratie tweede spoor in het MKB
Stel, uw werknemer is al bijna een jaar ziek. Hij heeft een bepalende functie binnen uw onderneming. U wilt dan ook een vervanger aanstellen, omdat het er naar uit ziet dat de zieke werknemer niet in zijn oorspronkelijke functie kan terugkeren. Mag dat?
Opzegging werknemer: “Wij gaan stoppen”, duidelijk en ondubbelzinnig?
Het komt vaker voor dan gedacht: een werknemer die in een emotionele toestand zijn baan opzegt. Deze opzegging kan uiteraard te maken met een conflict of discussie op het werk (bijvoorbeeld over re-integratie). Het kan ook zijn dat de werknemer zich door zijn werkgever onder druk voelt gezet om op te zeggen.
